- kłaść
- 1. Kłaść coś komuś na sercu, na serce «polecać gorąco, zobowiązywać do czegoś»: Dziewczynę należy wysłać do sanatorium do Otwocka na czas długi, najkrócej na rok. Wtedy będzie uratowana. (...) – Panie Szymbart! – rzekł lekarz. – Kładę panu na serce troskę o ten wyjazd. (...) Wyjazd taki pośpieszny, jak gdyby to były wyścigi ze śmiercią. K. Makuszyński, Szaleństwa.2. Kłaść, położyć kres, koniec czemuś «kończyć, zakończyć coś, powodować, spowodować zaprzestanie czegoś»: Zarząd miasta szykuje posunięcia, które mają ostatecznie położyć kres działalności nieuczciwych kontrolerów. DD 18/05/2001. Wojny położyły koniec niezależnej opinii w Europie. PL 11/1987.3. Kłaść, położyć nieprzyjaciela, wroga itp. pokotem, trupem; kłaść, położyć kogoś trupem «zwyciężać, zwyciężyć, zabijać, zabić nieprzyjaciela, wroga itp. w walce, w starciach wojennych»: Jego głos zachęcał do walki, a celne strzały kładły pokotem nieprzyjaciół. Z. Teplicki, Indianie. W krwawej bitwie zadali im druzgocącą klęskę, kładąc trupem dziesięć tysięcy wojowników moabickich. Z. Kosidowski, Opowieści.4. Kłaść, położyć rękę, pot. łapę na czymś «całkowicie coś kontrolować; także: zabrać, zagarnąć coś»: Jeśli zajęcie konta nic nie da, położymy rękę na ruchomościach zakładu. SE 06/03/1998.5. pot. Kłaść, wkładać coś komuś do uszu, w uszy «przekonywać kogoś o czymś usilnie»: Nie to ważne, co nam kładli w uszy o Polsce Piłsudskiego i Legionów (...) ale to, że ją czułem każdym porem mojej skóry. J. Iwaszkiewicz, Sława.Kłaść akcent na coś zob. akcent 2.Kłaść coś komuś do głowy, w głowę, do łba, w łeb zob. głowa 26.Kłaść coś komuś łopatą do głowy zob. głowa 25.Kłaść coś na karb czegoś zob. karb 3.Kłaść coś na szali zob. szala.Kłaść karty na stół zob. karta 6.Kłaść kogoś na (obie) łopatki zob. łopatka.Kłaść lachę na coś, na kogoś, na czymś, na kimś zob. lacha.Kłaść na coś nacisk zob. nacisk.Kłaść na kimś, na czymś krzyżyk zob. krzyżyk 1.Kłaść tamę czemuś zob. tama.Kłaść uszy po sobie zob. ucho 12.Kłaść (zdrową) głowę pod Ewangelię zob. Ewangelia 1.Wygląda jakby go miano kłaść do trumny zob. trumna.
Słownik frazeologiczny . 2013.